Deniz ve kıyılarımız için ulusal mevzuatımız kapsamında etkin yönetsel yaklaşımlar önermek, kirliliği ve önlemlerin etkisini belirlemek amacı ile tüm denizlerimiz uluslararası standartlara uygun şekilde düzenli olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca izlenmektedir. Bakanlığın yürütücülüğünde TÜBİTAK-MAM koordinasyonunda ülkemizde deniz konusunda faaliyet gösteren çok çeşitli kurum ve kuruluşlar ile üniversitelerin katılımı sayesinde çok paydaşlı yürütülen DEN-İZ Programında Barcelona ve Bükreş Deniz Sözleşmeleri gereklilikleri ile AB Su Çerçeve Direktifi (2000/60/EC) ve Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifinin (2008/56/EC) stratejileri yerine getirilmektedir. Deniz izleme verileri MEDPOL, Karadeniz Komisyonu Sekreteryası, AÇA ve ulusal kurumlara ve yerel yönetimlere raporlanmaktadır. DEN-İZ ile denizlerimizin kimyasal ve ekolojik durumunun tespiti yapılmakta ve önlemlerin etkinliği ile ulusal ve uluslararası mevzuata uygunluğu değerlendirilmektedir. 90’lı yıllarda 26 noktada, pilot ölçekte ve kısa süreli başlayan izleme çalışmaları; DEN-İZ Programı ile 10 yıl önce düzenli, sürekli ve kapsamlı hale getirilmiş, izlenen nokta sayısı 423’e ulaşmış ve “Ulusal Deniz İzleme Ağı” oluşturulmuştur.
İzleme verileri ulusal kurum ve kuruluşlar ile uluslararası platformlara raporlanmaktadır. Kurumlar DEN-İZ verileri ile stratejik plan ve programlar hazırlamakta, uluslararası raporlama yükümlülükleri yerine getirilmektedir. Ülkemiz deniz bilimlerinin gelişimine katkı sağlanmaktadır.
Akdeniz, Karadeniz, Ege Denizi ve Marmara Denizi DEN-İZ 2023-2025 dönemi hazırlık çalışmaları başlamıştır.
Akdeniz, Karadeniz, Ege Denizi ve Marmara Denizi Proje üçüncü 3 yıllık programı 2020-2022 yıllarında yürütülmeye devam etmektedir. 2022 yılı sonunda tamamlanacaktır.
Akdeniz, Karadeniz, Ege Denizi ve Marmara Denizi Proje ikinci 3 yıllık programı 2017-2019 yıllarında yürütülmüştür.
Ulusal Deniz İzleme Programı (Den-İz) Ve Marmara Dijital İkiz
İzleme verileri ulusal kurum ve kuruluşlar ile uluslararası platformlara raporlanmaktadır. Kurumlar DEN-İZ verileri ile stratejik plan ve programlar hazırlamakta, uluslararası raporlama yükümlülükleri yerine getirilmektedir. Ülkemiz deniz bilimlerinin gelişimine katkı sağlanmaktadır. DEN-İZ; 14 Araştırma Kurumu ve 7 araştırma gemisi ile, 120'den fazla uzmanın dahil olduğu, 423 noktada tamamı yerli ve milli kaynaklar ile yürütülen bir programdır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca deniz izleme çalışmaları için 50.000.000 TL’yi aşkın bütçe kullanmış, denizlerimizin iyi çevresel koşullara sahip olması için hem kendi hem de ilgili kurum ve kuruluşların kaynaklarını seferber etmiştir. DEN-İZ programı bulguları ve her izleme periyodunda gerçekleşen sempozyum sonuçları ile Marmara Denizi'nin ara ve alt tabakasında çözünmüş oksijende azalma tespit edilmiştir. Buradan hareketle Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2017 yılında acil tedbirleri belirlemek amacıyla Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Sistemi (MARMOD) Projesi Faz I çalışmalarını başlatmıştır. Bu çalışmaları 3 boyutlu modele taşımak ve Marmara Denizi’nin “Dijital İkiz”ini oluşturmak amacıyla MARMOD FAZ II başlatılmıştır. Tüm bu çaba sayesinde 2021 yılında meydana gelen “Müsilaj Olayı” hızlı ve etkin çözümlenebilmiştir. 2022 yılına gelindiğinde ülkemizde ilk defa iklim değişikliğinin denizlerimize etkisi konusunda 10 yıllık düzenli DEN-İZ verileri ile çalışma yapılacaktır.
Akdeniz, Karadeniz, Ege Denizi ve Marmara Denizi Proje ilk 3 yıllık programı 2014-2016 yıllarında yürütülmüştür.