Açıklama

Tüm Genom dizileme sayesinde günümüzde hastalıkların teşhisi ve kişiye özel tedavi olanaklarının aydınlatılması sağlanacaktır. Bunun yanı sıra ülkemizde sağlıklı popülasyonda yapılacak taramalarla, hastalıklara yatkınlıkta rolü olabilecek genetik faktörler ortaya çıkarılarak koruyucu sağlık hizmetleri açısından veri elde edilmiş olacaktır. Ulusal Genom ve Biyoinformatik Projesi doğrultusunda, Omik teknolojileri ve veri analizlerinin uyumlu bir şekilde kullanıldığı hastalık tanı, takip ve tedavisine yönelik biyobelirteç, kit, ilaç ve aşı geliştirme çalışmaları, mevcut bir ilacın başka bir hastalığın tedavisinde kullanımına yönelik yeniden konumlandırma çalışmaları, önleyici müdahaleler için popülasyonu sınıflandırarak hastalığın başlamasını geciktirmeye ya da ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik çalışmalar, hastalık önleme tedavilerinden faydalanabilecek potansiyel hasta popülasyonunun tanımlanmasına yönelik çalışmalar, daha etkili ve yenilikçi tedavi yöntemleri geliştirmeye yönelik çalışmalar gerçekleştirilerek olası yeni pandemilerde mevcut altyapının kullanılması ile ilaç, aşı ve tanıya yönelik hızlı bir şekilde bilimsel faaliyetlerde bulunulabilecektir.

Vizyon

TÜSEB, hastalıkların moleküler mekanizmalarını çözümlemek, yeni tanı ve tedavi yöntemleri geliştirmek ve bireye özgü tıp çalışmalarını başlatmak üzere Türkiye Genom Projesini gerçekleştirme görevini, 11. Kalkınma planında kendine atfedilen görevler kapsamında üstlenmiştir. Bu kapsamda “Türkiye Genom Projesi”nin pilot fazını 2017 yılında gerçekleştirmiştir. Pilot faz ile birlikte numunelerin saklanacağı biyobanka kurulmuş ve ilgili personele eğitimleri verilmiştir. Hali hazırda COVID-19 hasta örnekleri toplanmakta ve biyobankada saklanmaktadır. Ayrıca genom analizlerinin yapılacağı laboratuvarların fiziksel alanlar ve altyapıları hazırdır. TÜSEB, projenin ikinci fazında (Türkiye Ulusal Genom ve Biyoinformatik Projesi), kanser, nadir hastalıklar ve COVID-19 gibi hastalıkları da dahil ederek hem sosyal hem de ekonomik yükleri ağır olan bu hastalıkların moleküler biyolojik altyapılarının aydınlatılmasına yönelik büyük bir girişim başlatmayı planlamaktadır. Genom ve biyoinformatik araştırmalar Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Ankara yerleşkesinde bulunan Aziz Sancar Araştırma Merkezi sahasında yer alan Türkiye Ulusal Genom Merkezinde (TUGEM) gerçekleştirilecektir. Ayrıca genom projesi kapsamında üretilecek olan veriler geliştirilecek olan yerli biyoinformatik yazılımı ve analiz platformu kullanılarak analiz edilecektir. Böylece hastalara ait genom datalarının yurt dışına gönderilmesinin önüne geçilebileceği gibi, katma değeri yüksek ihraç edilebilir, fikri ve ticari hakları TÜSEB’e ait olan bir yazılım geliştirilmiş olacaktır.